فرهنگ امروز: برنامه این هفته گفتگوی روز با موضوع انحرافات در شیعه و با محوریت قرار دادن«شیعه انگلیسی» به معرفی و حواشی و خواستگاه فکری این جریان، با حضور سجاد نوروزی و حجت الاسلام مهدی مسائلی کارشناسان سیاسی و مذهبی و با اجرای علی فروغی برگزار شد.                              

در آغاز مجری – کارشناس برنامه با اشاره به اینکه اولین بار در مسجد مقدس جمکران بحث تشیع انگلیسی و جریانی که در شیعه وجود دارد توسط حجت الاسلام والمسلمین صدیقی بیان شده و پس از ایشان استاد رحیم پور ازغذی و آیت الله اراکی در این رابطه اقدام به روشنگری نموده اند. همچنین رهبر انقلاب نیز صراحتا از شیعه انگلیسی نام بردند و مختصات این جریان را بیان نمودند، لذا بنا داریم به تشریح مسائل و مصائب مربوط به این جریان در فضای داخلی کشور و بین المللی بپردازیم.

فرقه ای که با اسلام سیاسی مخالف است

نوروزی ضمن بیان مقدمه بحث توضیح داد: در حال حاضر مهم ترین تهدیدی که شیعیان با آن مواجهند تفکر تکفیری و وهابی است. این تفکر در عراق و سوریه و سایر بلاد اسلامی خودش را نشان می دهد و به اشکال مختلف، مشکل آفرین است. حتی نحوه قضاوت جهانیان نسبت به اسلام تحت تاثیر بوق های تبلیغاتی و حرکت هدفمند آن ها هستند شکل خاصی پیدا کرده است. در چنین فضایی که شیعه با چنین مخاطره عظیمی مواجه است، پدیده خاصی به نام «شیعه انگلیسی» هم بروز و ظهور پیدا کرده است. چرایی نام گزاری این جریان به " شیعه انگلیسی" جالب توجه است. جدا از اینکه سرآمدان این جریان در لندن اقامت دارند، مقام معظم رهبری نیز در این زمینه فرمایش ارزشمندی دارند: انگلیس را به چه می شناسیم؟ به فرقه سازی و به اینکه سعی می کند از درون جریان های پوینده ی اجتماعی، یارگیری کند و جریان های موازی را طراحی کند تا برش مکتبی را منقطع کند

از بیان استاد ازغدی وام می گیرم که این جریان سر و صدای زیادی دارد، اینها در لندن هستند، حتی ممکن است در قم یا مشهد هم باشند، همانطور که در سوریه و عراق هم هستند. در وهله ی اول تکثر عجیبی در بلاد دارند ولی وقتی به حیطه مدنی آن ها نگاه می کنیم چنین تکثری را نمی بینیم. ولی برای اینکه این سر و صدا در جاهای مختلف شنیده شود یک تفکیک وظیفه صورت گرفته است. در باب معرفی و ذات اصلی این جریان به مردم باید گفت به طور مشخص با یک جریانی مواجهیم که به بعضی وجوب "انجمن حجتیه" نزدیک هستند. اینها با جمهوری اسلامی مخالفند چرا که با اسلام، سیاسی مخالفند، ریشه این گروه که در قم و در خاندانی به نام شیرازی است، آنها اجتهاد را به صورت وراثتی نسل به نسل در خود منتقل می کنند و تقریبا هیچ عالم برجسته ای اینها را تایید نکرده است. ما پدیده ای در کشورهای همجوارمان داریم به نام: شیعه کشی، یک عده به قصد قربت، شیعه می کشند (جدا از اینکه تکفیری ها عقاید خاص خودشان را دارند) یک علت دیگر در این میان وجود دارد و آنهم توهین این جریان به مقدسات اهل سنت است که در حجم عظیم رسانه ای تکثیر می شود.        

نوروزی درپاسخ به اینکه چه بستر اجتماعی و فکری فراهم شد که تفکر تکفیری سلفی بر پایه ی آن طی طریق کند، گفت: قطعا و یقینا اقداماتی که جریان شیعه انگلیسی انجام داد تقویت کننده مسیر حرکتی سلفی ها وتکفیری ها بود.                                                                                                  

تفکر «شیعه انگلیسی» در سب و لعن خلاصه شده است

نوروزی در مورد مصداق عینی برای شناخت این جریان گفت: طلبه ی جوانی که به تعبیر سید حسن نصرالله از معاریف شیعه نیست، در کویت بر فراز منبر به همسر پیامبر(ص) توهین کرد و این را به عنوان یکی از واجبات شیعه مطرح کرد، سپس از کویت اخراج و به لندن رفت و در کمال شگفتی آنجا کتابی 500 صفحه ای و با عنوانی مشئمز کننده منتشر می کند (با وجود اینکه در لندن اگر بخواهید یک سخنرانی در روز عاشورا داشته باشید باید از هزار فیلتر رد شوید)، آقای یاسر الحبیب به راحتی مجالس سب و لعن برگزار می کند، و باعنوان اینکه ما  اصل تولی و برائت داریم، رکیک ترین و اهانت بار ترین توهین ها را به اهل سنت مطرح می کنند.

 سالها پیش مقامات ارشد مالزی از مقامات جمهوری اسلامی ایران درخواست کردند برای مقابله با بهائیت که در مالزی بسیار پیشرفت کرده است، مبلغ دینی بفرستید. چرا که شیعه الگوی موفقی است تا بتواند جلوی این فرقه بهائیت قد علم کند و بدین شکل ما بتوانیم مردم مالزی را از این منجلاب نجات بدهیم. مبلغین دینی به آن جا رفتند و فضای حب اهل بیت پا گرفت، ناگهان سر و کله این جریان در مالزی پیدا شد و شروع به سب و لعن و فحاشی به مقدسات اهل سنت کردند، مسلمین در آنجا دو قسمت شدند. شروع به دیوار نویسی علیه یکدیگر کردند، در نهایت دولت مالزی مذهب شیعه را ممنوع اعلام کرد.

در سوریه هم وضعیت به همین شکل بوده است، این جریان در کنار حرم حضرت زینب دارای دفتر و دم و دستگاه تبلیغ بودند اما تا سلفی ها در حوادث اخیر سوریه به حرم حضرت زینب نزدیک شدند دفاتر خود را جمع کردند و حاضر به دفاع از حرم حضرت زینب نشدند. اگر حزب الله لبنان و مدافعین حرم و حمایت مستقیم جمهوری اسلامی نبود، ممکن بود فاجعه بزرگی برای مسلمین و شیعیان اتفاق بیفتد. نمونه مشخص دیگر در عراق است، شیعیان در عراق اکثریتند اما حتی یک نماینده از معتقدین به این جریان در انتخابات پارلمانی عراق رای نیاورد. ویژگی مشخص این جریان کثرت سر و صدا و قلت حضور مدنی است.                                  

حجت الاسلام مهدی مسائلی نیز در مورد نسبت این جریان با اسلام اصیل، گفت: در حادثه عاشورا و قیام حضرت سیدالشهدا، تمام اقشار مسلمانان و حتی مسیحیان هم نقش پررنگی دارند، اما متاسفانه این جریان در صدد هستند که جاذبه های تشیع را که می تواند برای مسلمان و غیرمسلمان الگوپذیری داشته باشد از بین ببرند، و صریحا خود عزاداری ها را هدف قرار می دهند و از همین جا هم افراط گرایی در عزاداری را مطرح می کنند؛ عزاداری را به نحوی انجام می دهند که در نگاه انسان ها خشن و فجیع باشد و به صورت های آن هم تنوع می دهند.                                                                             

قمه زنی باعث وهن شیعه شده است

مجری- کارشناس برنامه با ذکر اهداف مشخص این جریان در عزاداریها که یکی لعن و سب و دیگری قمه زدن است از حجت الاسلام مسائلی سوال کرد: آیا در مذهب ما و علمای ما در سده های گذشته قمه زنی وجود داشته و چگونه وارد شیعه شده است؟                                                                                   

ایشان در پاسخ گفت: در مورد قمه زنی سنتی از عصر قاجاریه بوجود آمده و گسترش یافته، مقام معظم رهبری سخنی دارند که آنچه از علما و فقهای گذشته نقل شده این است که اگر قمه زنی ضرر جدی نداشته باشد جایز است. سپس ایشان بیان می کنند آیا  تخریب تشیع در سایر مسلمانان و انظار جهانیان، زایل کردن خون شهدای انقلاب و خدشه دار کردن حب اهل بیت در زمان کنونی ضرر نیست؟ اگر شما این اصل را انکار کنید حقیقت را انکار می کنید و آنقدر تعصب مذهبی بر شما غالب شده که حقیقت را که با یک جستجوی ساده ی "شیعه" و " عزاداری" در اینترنت و تصاویری که مشاهده می کنید گواهی می دهد که این کار می تواند بزرگترین ضربه ها را به تشیع وارد کند. الان اگر دشمنان می خواستند اسلام را تخریب کنند شاید نمی توانستند کاری که امروز داعش در تخریب چهره ی اسلام می کند را انجام دهند. اقدامات برخی شیعیان متعصب که نمی خواهند حقیقت را درک کنند بالاترین ضربه ها را به تشیع می زند.             

دوری کردن از تفکر، تعقل و اجتهاد در جریان شیعه انگلیسی

نوروزی سپس توضیح داد: خط تفکر اصولی در شیعه در مقابل تحولات جدید، به واسطه باز بودن باب اجتهاد مقهور و تسلیم نیست. آیت الله جوادی آملی در کتاب خود با عنوان" منزلت عقل در هندسه معرفت دینی" که چکیده آن این است که عقل در کنار نقل، منبع معرفت دینی است. اما در این جریانات ما چنین مسایلی را نمی بینیم. همه چیز در نظر این طیف تقریبا حرام است، اساسا در مقابل تحولات جدید حرفی برای گفتن ندارند، این ها تنها کارویژه ی مشخصی که  در حال انجام آن هستند تبدیل شیعه از یک عقیده به یک فرقه است. ما برای کسب معرفت  قرب الی الله عزاداری می کنیم، اما این جریان با کارهای عجیب مثل از روی خار راه رفتن، از روی زغال گذشتن، قمه زدن و .... عزاداری را به یک مناسک فرقه ای فرو کاهیده اند.

 برای ما شکل عزاداری موضوعیت دارد یا محتوایی که به قصد معرفت انجام می دهیم؟ جریان تشیع انگلیسی باعث شده ما در نظر دیگران شبیه هندوها و بودیسم و ... شویم که هرچند وقت دور هم جمع می شوند و کارهای عجیبی می کنند، یعنی یک نهضت شورانگیز عاشقانه و عاقلانه ای که شیعه مدیونش است، در نظر اینها در حد یک مناسک تقلیل پیدا می کند.                                                  

چرا شیعه انگلیسی؟

حجت الاسلام مسائلی در مورد اینکه چرا این جریان به "شیعه انگلیسی" گفته می شود گفت: در بعضی موارد انگلیس و سازمانهای جاسوسی این کشور نقش مستقیم در هدایت این جریان دارد اما ادعا نمی کنیم که همه افرادی که به این تفکر کمک می کنند و آن را گسترش می دهند انگلیسی هستند بلکه مرادمان این است که این تفکر، مطلوب انگلیس است. تفکری است که در راه اهداف سلطه گرایانه استکبار مخصوصا انگلیس، فعالیت می کند، این تفکر حتی در درون تشیع مواجهه به وجود می آورد. آنها همچون وهابیت انحصارگرایی دارند و یک پکیج عقایدی بر خودش مسلط کرده تا سایر مسلمانان را از دایره تشیع خارج کند، حتی در برخی موارد، نسبت های ناروایی را به علمای اسلام می دهند. در اخبار جدید، اعتقاد به علوم عقلی بین علمای ما وجود داشته است اما اینهابه شکل عوامانه وارد این بحث ها می شوند و عنصر تکفیر و رد علمای شیعه را بین مردم گسترش می دهند. یاسر الحبیب و مصطفی شیرازی همواره آیت الله بهجت را تکفیر می کنند. اینها بدین خاطر با ایشان دشمنی می کنند که آیت الله بهجت عرفان نظری و علوم عقلی را نزد علمای بزرگ نجف مثل آیت الله قاضی فرا گرفته بود و این منشا تکفیر اینهاست. و این گونه شیعیان را روبروی هم قرارمی دهند و مشغول یکدیگرمی کنند و مانعی برای تشیع انقلابی که بر محور مقاومت در برابر استکباران و ظلم ستیزی است ایجاد کرده اند. یعنی هم مبارزه ی بیرونی هم مبارزه ی درونی ایجاد می کنند تا از قدرت تشیع بکاهند.

علی فروغی در ادامه سوال کرد: چطوراینها این تعداد شبکه بدون تبلیغات دارند؟ چگونه این همه شبکه و منابع مالی دارند؟ فضای فعالیت آنها در اروپا و آمریکا و کشورهای دیگر چگونه شکل گرفته است؟ و در یک جمله هزینه رسانه های بدون تبلیغ اینها چطور تامین می شود؟                             

نوروزی در پاسخ گفت: رسانه اگر روی پای خودش بایستد باید متکی به تبلیغاتش باشد، علیرغم گفته های ایشان غیر ممکن است که بتوانند با وجوهات شرعی، حدود سی شبکه را تامین کنند. مگر اینکه یک مرجع در جهان تشیع داشته باشیم و آن هم ایشان باشد تا تمام وجوهات شرعی به سمتشان سرازیر بشود!!

 در لندن طراحی دیگری هم شکل گرفته، شبکه وهابیت و اینها هم زمان فعالیت می کنند و به یکدیگر ناسزا می گویند. این آزادی بیان نیست بلکه یک جریان هدفمند و هدایت شده جهت اختلاف افکنی بین مسلمین است، این جریان با تکثیر عقایدش به شکل تصنعی و نه به صورت اجتماعی می کوشد خودش را پرچمدار شیعه نشان بدهد.

یک طلبه ی افغانی در آمریکا (واشنگتن) یک دوربین در مقابل خودش داده و صبح تا شب به جمهوری اسلامی، مرجعیت شیعه، و به مقدسات اهل سنت توهین می کند و جالب است که فصل مشترک تمام اینهایی که اهل توهین به اهل سنت هستند عناد و دشمنی و رویکرد خباثت آمیز به جمهوری اسلامی است. در قضیه مصر که آیت الله اراکی هم اشاره کرده اند داستان شیخ شحاته چه بود و چه بر سرش آمد؟ همین فرقه شیرازی که رسانه در اختیار دارند ایشان را به یکی از شبکه هایشان بردند و سب عایشه همسرپیامبر را از دهان ایشان بیرون کشیدند و نتیجه این شد که سلفی ها به محل اقامت ایشان حمله کردند و او را کشتند و استدلالشان این بود که نشسته اید و به مادر مسلمانان توهین می شود.

 جمهوری اسلامی با اینکه قائل به شهادت حضرت زهراست و هرگز از عقایدش دست نخواهد کشید اما با این وجود وحدت عملی در مواجهه با دشمن را لازم می داند چرا که اهل سنت را از خانواده خود می داند.                                         

سکوت در قبال توهین به پیامبر و خدشه دار کردن روزعاشورا در سال 88

مهدی نوروزی در انتها گفت: امیدوارم اگر واقعا اهل برائتند، که البته اصل اساسی آن هم جهاد است، همین الان فتوا دهند و مقلدان خود را به دفاع از عتبات متبرکه در عراق و در سوریه بخوانند. قطعا اگر پیروز شوند اجر ثواب و جهاد می برند و اگر به فیض شهادت برسند نیز به مرتبه بالایی می رسند.

حجت الاسلام مسائلی نیز در پایان برنامه بیان کرد: آنچه که در شناخت این جریان مهم به نظر می رسد این است که جریان شیعه انگلیسی، فکر اصلی تشیع و مرزهای فکری آن را پوشیده می دارد و نقاط حاشیه ای، انحرافی را برجسته می کند و ازآن به عنوان تفکر شیعه به مردم ارائه می دهد. خیلی از مباحث اصلی که باید مطرح شود از آن غفلت می کند، این طیف حتی به جسارت هایی که در این چندسال اخیر به اعتقادمان شد، در توهین به پیامبر و توهین به امام حسین بعد از فتنه 88 عکس العملی نداشته اند.

در پایان برنامه گفتگوی روز، علی فروغی، مجری کارشناس برنامه با اشاره به ماموریت اصلی برنامه گفت:همواره تلاش کرده ایم در عرصه های مختلف به روشنگری بپردازیم و انشاا... زوایای پنهان جریان شیعه انگلیسی در برنامه های بعدی مورد واکاوی جدی تری قرار خواهد گرفت.

برنامه رادیویی گفتگوی روز هر شب ساعت 20 از رادیو گفت‌و‌گو پخش می‌شود.